İdare Hukuku

Devlet her ne kadar insan zihinlerinin var ettiği soyut ve kavramsal bir yapı olsa da somut varlığıyla sanki bir canlıymış gibi gerçek dünyada etkiler doğurur. Kuvvetler Ayrılığı İlkesini benimsemiş bir modern hukuk devletinde bu etkiler “devletin organları” aracılığıyla gerçek dünyaya yansır. Bu organlardan biri olan Yürütme Organı devlet yönetiminin idare edilmesi görevini üstlenir. Yürütme organı altında yapılanmış olan ve bu görevi yerine getiren yapıya ise “İdare” denir.

 İdare bu görevi İdare Hukuku’nun konusunu oluşturan eylem ve işlemleriyle gerçekleştirir. İdare, eylem ve işlemlerini kamudan aldığı otoriteye dayanarak yapar ve İdare’nin bu otoriter gücünün kontrolsüz kullanıldığı taktirde kişi hak ve özgürlüklerine tehdit olabileceği tarihsel gelişim süreci içinde açıkça görülmüştür. Bu noktada Hukuk, idari eylem veya işlemlerin muhatapları ile bu “kamu otoritesi” arasında dengeleyici bir rol oynar. İdare’nin eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olması Modern Hukuk Devleti olmanın doğal bir gereğidir.

 Aradaki bu bağ nedeniyle tüm İdari eylem ve işlemlerin hukuka uygun olduğu kabul edilir ancak bu yapılan her eylem veya işlemin asla hukuka aykırı olamayacağı anlamına gelmez. Bu nedenle ülkemizde İdare Hukuku’nun temeli sayılan T.C. Anayasası 125. maddesiyle İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açık tutulmuştur. Bu sayede Danıştay, İdare Mahkemeleri veya Vergi Mahkemeleri’nde dava açarak İdare’nin eylem veya işlemlerinin hukuka aykırılığı ispatlanabilir.

 Böyle bir durumda İdare ilgili hukuka aykırılığı gidermekle yükümlüdür. Genel hatlarıyla İdare Hukuku, İdare’nin sahip olduğu kamu otoritesi ile bireyler arasında diğer bir ifadeyle devlet kararlarının gerçekleştirilmesi ile temel hak ve özgürlükler arasındaki ilişkilerin dengelenmesini konu alan bir hukuk dalıdır.