Uyuşturucu Madde Bağımlılığı Boşanma Sebebi Midir?

Evlilik birliği içinde eşlerden birinin düzenli olarak esrar, bonzai, amfetamin ve benzeri uyuşturucu maddeleri kullanması, genellikle boşanma sebebi olarak kabul edilmektedir. Uyuşturucu kullanımı, evliliğin dinamiklerini değiştirmekte; eşler arası iletişimi ve aile ekonomisini olumsuz etkilemektedir. Sürekli madde kullanımı, yalnızca kullanan eşin sağlığını değil, ailedeki diğer bireylerin de psikolojik ve sosyal durumlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu süreç çoğu zaman boşanmayla sonuçlanmaktadır. Türk Medeni Kanununa göre, uyuşturucu kullanımı, halk arasında "şiddetli geçimsizlik" olarak bilinen "evlilik birliğinin temelden sarsılması" durumu kapsamında değerlendirilir.

Uyuşturucu kullanımı bahsettiğimiz üzere kullanan eşin sağlığını etkilemekle kalmaz;

İletişim Problemleri: Uyuşturucu kullanımı eşler arasındaki iletişimi zedeler, uyuşturucu kullanan kişi içinde bulunduğu ruh hali değişiklikleri ve yalanlar nedeniyle sağlıklı bir iletişim kurmakta zorlanır

Güven Sorunları: Uyuşturucu kullanan eş sıklıkla bu durumu gizlemek için yalan söyleme eğiliminde olabilir. Bu durum diğer eşin güven duygusunu zedeler.

Ekonomik Sorunlar: Uyuşturucu bağımlılığı, aile gelirlerinin tüketilmesine neden olur. Aile bütçesini etkileyen bu tüketilme finansal stres yaratır.

Duygusal ve Fiziksel Şiddet: Eşlerden birinin veya her ikisinin de uyuşturucu ve uyarıcı madde kullandığı aile dinamiklerinde alınan maddeler bazen agresif davranışlara yol açabilir bu da ilişkide duygusal ve fiziksel şiddet görülme ihtimalini arttırır.

Aile Dinamikleri: eşlerden birinin madde kullanması yalnızca eşler arası iletişimi etkilemez aile bağlarını da zayıflatır. Özellikle çocuklar aile içinde yaşanan bu durumdan olumsuz etkilenebilir.

Bağımlılık ve İzolasyon: Kullanıcının geliştirdiği bağımlılıkla birlikte sosyal çevreleri ondan ve ailesinden uzak durabilir ve sosyal bir izolasyon oluşmuş olur.

Evlilik birliğinin temelden sarsılması TMK tarafından sayılan boşanma sebeplerinden biridir. Evlilik birliğinin temelden sarsılması, eşler arasındaki ilişkinin sağlıklı bir şekilde devam etmesinin artık mümkün olmamasıdır. Eşler arasındaki ilişki, iletişim bozuklukları, sürekli çatışmalar ve iletişimsizlik gibi sorunlardan etkilenebilir. Bununla birlikte, güven sorunları; yalan söyleme, sadakatsizlik ve gizleme gibi davranışlar da ilişkiyi zedeleyerek bu durumu ortaya çıkarabilir. Bağımlılık sorunları, özellikle uyuşturucu bağımlılığı, evlilik dinamiklerini olumsuz yönde etkileyerek aile içindeki rollerin değişmesine sebep olur. Eşler arasında değişen bu dinamikler ilişkiyi bozarak, boşanma için yasal bir zemin oluşturabilir. Eşlerden biri, bu temelden sarsılmanın varlığını mahkemeye bildirdiği takdirde boşanma davası açma hakkına sahip olur.

Tarafların boşanmanın hüküm ve sonuçları üzerinde anlaşamamaları halinde ise çekişmeli boşanma davası söz konusu olmakta, üzerinde uzlaşı sağlanamayan hususlar hakim tarafından gerçekleştirilen muhakeme neticesinde çözüme kavuşturulmakta ve evlilik birliği sona erdirilmektedir.

          Çekişmeli boşanma davası anlaşmalı boşanma davası dışında her sebebe dayalı boşanma davasıdır. Bu sebepler; zina, hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış, suç işleme, haysiyetsiz hayat sürme, terk, akıl hastalığı, evlilik birliğinin temelden sarsılması (şiddetli geçimsizlik) , fiili ayrılık olabilir. Yani evlilik birliğinin temelden sarsılması da çekişmeli boşanma dava sebebi olabilir.

Boşanma davalarında boşanma kararının yanında yargılama sürecinde muhakkak değerlendirilmesi ve üzerine hüküm kurulması gereken birtakım önemli konular söz konusudur. Bu hususlara boşanma davasının ferileri denir. Boşanma davasının ferilerini şu şekilde sıralamak mümkündür;

• Müşterek Çocukların Velayeti
• Çocukla Kişisel İlişki Kurulması 
• Nafaka
• Maddi ve Manevi Tazminat
• Mal Paylaşımı

Boşanma davalarında hüküm kurulması gereken bu hususlardan çocukların velayeti, boşanmak isteyen diğer eşin çocuğunun velayetinin uyuşturucu ve uyarıcı madde bağımlısı eşe bırakmak istemeyeceğinden ehemmiyetlidir.

Boşanma davalarında, çocuğun üstün yararı hakim tarafından resen gözetilmektedir; tarafların bu durumu önemsemedikleri durumlarda dahi hakim görevi gereğince çocuğun üstün yararını gözetmelidir. Eğer boşanmak isteyen eşlerden birinin uyuşturucu ve uyarıcı madde bağımlılığı olduğu tespit edilirse, velayet hakkının bu bağımlı eşe verilmesi uygun görülmemektedir. Ayrıca, uyuşturucu kullanımı Türk Ceza Kanunu tarafından suç olarak tanınmakta ve bu nedenle uyuşturucu kullanan eşin hapis cezası alması söz konusu olabilmektedir.

      Evlilik birliğinin temelden sarsılması, çekişmeli bir boşanma sebebi olarak değerlendirilmektedir; uyuşturucu bağımlılığı nedeniyle açılan boşanma davaları da bu kapsamda yer alır. Çekişmeli boşanma davası boşanmak isteyen eş ya da eşlerden birinin mahkemeye vereceği bir dilekçe ile açılır. Çekişmeli boşanma davası açabilmek için anlaşmalı boşanmada olduğu gibi 1 yıldır evli olma şartı yoktur.

     Uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle boşanma davasında keşif, bilirkişi incelemesi, tanık beyanı, sağlık kurulu raporları vb. birçok delile başvurmak mümkündür. Kişilerin özel ve aile hayatlarını ilgilendiren boşanma hususundaki uyuşmazlık konularının ispatı zor ve önemlidir. Bu nedenle çekişmeli boşanma davalarında tanık beyanları önemlidir.

Boşanma davası her ne kadar avukatsız olarak da açılabilecek bir dava olsa da özellikle çekişmeli boşanma davalarında sürecin bir avukat ile beraber yönetilmesi her zaman tarafların özellikle de varsa müşterek çocukların lehine olmaktadır.

Belli bir prosedürün izlenmesi ve sürelere riayet edilmesinin önemli olduğu uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle boşanma davalarında hak kaybı yaşamamak adına aile hukuku alanında uzman bir avukattan hukuki yardım alınmasında fayda vardır.

Çekişmeli boşanma davasında görevli mahkeme aile mahkemeleridir. Aile mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemeleri çekişmeli boşanma davalarına aile mahkemesi sıfatıyla bakacaktır. Yetkili mahkeme ise eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi veya eşlerin son 6 aydan beri birlikte ikamet ettikleri yer mahkemesidir.

Aile hukuku, uyuşturucu bağımlılığı sebebiyle boşanma davası avukatlık ve danışmanlık ücretleri müvekkil ile avukat arasında somut olayın özelliklerine göre değişkenlik gösterir ve taraflar arasında serbest bir biçimde belirlenmektedir. Barolar belirli aralıklarla yol gösterici olması sebebiyle asgari ücret tarifeleri yayınlamaktadırlar. Hukuk Büromuz tarafından Ankara Barosu Avukatlık Tavsiye Ücret Tablosu dikkate alınmaktadır. Söz konusu tarifeler Baroların bulunduğu şehrin ve genel olarak ülkenin ekonomik koşulları, avukatların çalışma şartları ve ilgili diğer parametreler baz alınarak düzenlendiğinden bu tarifeler uygulamadaki ortalama ücretlere tekabül etmektedir. Ancak yine de belirtmek gerekir ki dava türü aynı olsa bile her iş kendi özelinde farklı iş ve işlemler gerektirdiğinden her dosya için belirlenen ücretlendirme farklı olabilir. Ayrıca Türkiye Barolar Birliği de her yıl asgari ücret tarifesi yayınlamaktadır. Bu noktada tekrar hatırlatmak gerekir ki Avukatlık ücretleri avukat ve müvekkil arasında; asgari ücret tarifesi, çalışma saatleri, davaya hazırlık süreci, delil toplama işlemleri, savunma stratejilerinin belirlenmesi, duruşmalar, müvekkil ile iletişim, avukatın deneyimi, uzmanlığı, bulunduğu şehir veya bölge gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. 

Önemle belirtmek gerekir ki bu yazıdaki bilgilerin tamamı genel bir bilgilendirme içermekte olup hukuki danışmanlık ve reklam gibi algılanmamalıdır.  Yaşanılan her bir olay ve uyuşmazlığın bağımsız biçimde ayrı bir hukuki değerlendirmeye tabi tutulması gerekir. Ayrıca her bir hukuki konu ve meselenin çözümü uzman bilgisi gerektirmektedir. Bu sebeple de karşı karşıya kaldığınız hukuki uyuşmazlıklar ve olaylar için yetkin bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı, Yargıya taşınan uyuşmazlıklar açısından da dosyalarınızı yetkin bir avukat aracılığı ile takip etmenizi öneririz. Yukarıdaki makale ile ilgili olarak veya her türlü hukuki destek ve danışmanlık için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.