Dolaylı Bilişim Suçları ve Cezaları

       Bu suçlar esasen bireylerin özel hayat haklarını, kişilik haklarını, kişisel verilerini, manevi bütünlüklerini korumak ve bunlara yönelen tehdit ve haksızlıkları yaptırıma bağlamak için düzenlenmiş suç tipleridir. Ancak günümüzde her alanda yaşanan dijitalleşme nedeniyle bu söz konusu hakların da bilişim sistemleri aracılığıyla ihlal edilmesi mümkün olmuştur. Bu ihlaller dolaylı bilişim suçları olarak değerlendirilmektedir. Zira bu suçlar bilişim sistemleri olmaksızın da işlenebilmekte, bilişim sistemleri aracılığıyla işlenmeleri genellikle daha fazla cezayı gerektiren nitelikli hal teşkil etmektedir. Bu suçlar Kanunda ‘’Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar’’ başlığı altında düzenlenmiştir. Bu başlık altındaki bazı suçların bilişim suçu niteliğinde olduğu kabul edilir.

          Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı işlenen bilişim suçları şunlardır;

1. Kişisel verilerin kaydedilmesi (TCK m. 135)
2. Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme (TCK m. 136)
3. Verileri yok etmeme (TCK m. 138)

        Kişisel verilerin kaydedilmesi Suçu Kanunda; ‘’Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Kişisel verinin, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması durumunda birinci fıkra uyarınca verilecek ceza yarı oranında artırılır.’’ şeklinde ifade edilmiştir. Ayrıca suçun; Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle, Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi nitelikli haller olarak düzenlenmiştir.

         Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak elde edilmesinin ötesinde bu verilerin kaydedilmesi bir suç olarak düzenlenmiştir. Ayrıca verinin kullanılıp kullanılmadığı da önemli değildir. Yalnızca kaydetmek dahi suçu oluşturur. 

Bu suçun faili 1 ila 3 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Kaydedilen kişisel verinin özel nitelikli olması yani siyasi, felsefi veya dini görüşlere, ırki kökenlere, hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlere, cinsel yaşamlara, sağlık durumuna veya sendikal bağlantılara ilişkin olması halinde ceza artırılacaktır.

       Verileri hukuka aykırı olarak verme veya ele geçirme suçu Kanunda; ‘’Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak bir başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun konusunun, Ceza Muhakemesi Kanununun 236 ncı maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları uyarınca kayda alınan beyan ve görüntüler olması durumunda verilecek ceza bir kat artırılır.’’ şeklinde ifade edilmiştir. Ayrıca suçun; Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle, Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi nitelikli haller olarak düzenlenmiştir.

        Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek, başkasına vermek ve yaymak da ayrı ayrı suçtur. 

        Bu suçun faili 2 ila 4 yıl arasında hapis cezası ile cezalandırılır.

         Verileri yok etmeme suçu Kanunda; ‘’Kanunların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olanlara görevlerini yerine getirmediklerinde bir yıldan iki yıla kadar hapis cezası verilir. Suçun konusunun Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ortadan kaldırılması veya yok edilmesi gereken veri olması hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.’’ şeklinde ifade edilmiştir.

Kişisel veriler hukuka uygun olarakele geçirilse, elde edilse, kullanılsa, işlense, depolansa bile birtakım verilerin Kanunlarda belirtilen belli süreler içerisinde silinmesi, yok edilmesi gerekir. Verileri hukuka uygun olarak elinde bulunduran yetkili kişi, belirlenen süreler içerisinde bu verileri yok etmezse bu suçu işlemiş olacak ve 1 ila 2 yıl hapis cezası ile cezalandırılacaktır.

Bu suçun faili ancak Kanunlarda veri elde etme, işleme, depolama, silme vs. ile yetkili ve sorumlu kılınmış kişiler olabilir.

       Bilişim suçları ceza davası avukatlık ve danışmanlık ücretleri müvekkil ile avukat arasında somut olayın özelliklerine göre değişkenlik gösterir ve taraflar arasında serbest bir biçimde belirlenmektedir. Barolar belirli aralıklarla yol gösterici olması sebebiyle asgari ücret tarifeleri yayınlamaktadırlar. Hukuk Büromuz tarafından Ankara Barosu Avukatlık Tavsiye Ücret Tablosu dikkate alınmaktadır. Söz konusu tarifeler Baroların bulunduğu şehrin ve genel olarak ülkenin ekonomik koşulları, avukatların çalışma şartları ve ilgili diğer parametreler baz alınarak düzenlendiğinden bu tarifeler uygulamadaki ortalama ücretlere tekabül etmektedir. Ancak yine de belirtmek gerekir ki dava türü aynı olsa bile her iş kendi özelinde farklı iş ve işlemler gerektirdiğinden her dosya için belirlenen ücretlendirme farklı olabilir. Ayrıca Türkiye Barolar Birliği’de her yıl asgari ücret tarifesi yayınlamaktadır. Bu noktada tekrar hatırlatmak gerekir ki Avukatlık ücretleri avukat ve müvekkil arasında; asgari ücret tarifesi, çalışma saatleri, davaya hazırlık süreci, delil toplama işlemleri, savunma stratejilerinin belirlenmesi, duruşmalar, müvekkil ile iletişim, avukatın deneyimi, uzmanlığı, bulunduğu şehir veya bölge gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. 

        Neticede bilişim hukuku, kişisel verilerin korunması hukuku gibi alanlar ülkemizde yeni gelişmekte olan alanlardır. Bu gelişmeler ve bu gelişmelerin yarattığı yenilikler, bireylere tanıdığı haklar vs. bu hakların ihlalini de gündeme getirmiştir. Dolayısıyla bu ihlallerin cezalandırılması için doğrudan ve dolaylı bilişim suçları düzenlenmiştir. Yeni gelişmekte olan bu alan gelişmelerin yakından takip edilmesini gerekli kılar. Oldukça teknik ve uzmanlık bilgisi gerektiren bu alanda bir uyuşmazlık yaşanması, bir tehdite veya ihlale maruz kalınması durumunda muhakkak bilişim hukuku alanında çalışan bir avukattan hukuki yardım alınması önemlidir. Ayrıca bilişim suç ve cezaları tüzel kişileri de yakından ilgilendirdiğinden şirketlerin de bilişim hukuku avukatlarının danışmanlığı çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmeleri faydalı olacaktır.

Önemle belirtmek gerekir ki bu yazıdaki bilgilerin tamamı genel bir bilgilendirme içermekte olup hukuki danışmanlık ve reklam gibi algılanmamalıdır.  Yaşanılan her bir olay ve uyuşmazlığın bağımsız biçimde ayrı bir hukuki değerlendirmeye tabi tutulması gerekir. Ayrıca her bir hukuki konu ve meselenin çözümü uzman bilgisi gerektirmektedir. Bu sebeple de karşı karşıya kaldığınız hukuki uyuşmazlıklar ve olaylar için yetkin bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı, Yargıya taşınan uyuşmazlıklar açısından da dosyalarınızı yetkin bir avukat aracılığı ile takip etmenizi öneririz. Yukarıdaki makale ile ilgili olarak veya her türlü hukuki destek ve danışmanlık için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.