Alkollü Araç Kullanma Suçu ve Cezası 2024

Alkollü araç kullanma trafikte hem sürücü hem de yolcuların can güvenliğini ve genel trafik güvenliğini tehlikeye attığından belli bir yaptırıma tabi tutulmuştur. Alkol kullanımı Türk hukuku bakımından suç olmadığı gibi yasak da değildir. Ancak alkol kullanımına bağlı birtakım fiiller kabahat ya da suç olarak düzenlenmiştir.

Örneğin Kabahatler Kanunu madde 35’te sarhoşluk bir kabahat olarak düzenlenmiştir. Hükme göre; 

“Sarhoşluk

Madde 35 - (1) Sarhoş olarak başkalarının huzur ve sükununu bozacak şekilde davranışlarda bulunan kişiye, kolluk görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. Kişi, ayrıca sarhoşluğun etkisi geçinceye kadar kontrol altında tutulur.’’

Ayrıca alkollü araç kullanımı trafik güvenliğini tehlikeye soktuğundan kanun koyucu tarafından yasaklanmış (KTK md. 48) ve belli bir oranı geçen alkol kullanımı trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçu (TCK md. 179) kapsamında değerlendirilmiştir.

Karayolları Trafik Kanunu madde 48’de alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin etkisi altında araç sürme yasağı düzenlenmiştir. Bununla birlikte alkol oranının belli bir seviyenin üzerine olması halinde ayrıca trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçundan da sorumluluk söz konusu olacaktır. 

Türk Ceza Kanunu madde 179 hükmüne göre; 

“Trafik güvenliğini tehlikeye sokma

Madde 179-Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşımının güven içinde akışını sağlamak için konulmuş her türlü işareti değiştirerek, kullanılamaz hale getirerek, konuldukları yerden kaldırarak, yanlış işaretler vererek, geçiş, varış, kalkış veya iniş yolları üzerine bir şey koyarak ya da teknik işletim sistemine müdahale ederek, başkalarının hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından bir tehlikeye neden olan kişiye bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası verilir. Kara, deniz, hava veya demiryolu ulaşım araçlarını kişilerin hayat, sağlık veya malvarlığı açısından tehlikeli olabilecek şekilde sevk ve idare eden kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.Alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.”

Türkiye’deki yasal düzenlemelere göre, özel araç kullanan sürücüler için kan alkol sınırı 0,50 promil olarak belirlenmiştir. Ticari araç kullanan sürücülerde ise bu sınır 0,20 promil’dir. Bu sınırın üzerindeki alkol oranlarında sürücü alkollü araç kullanmaktan cezalandırılır.

Alkollü araç kullanımı, kullanılan alkol seviyesini ölçmek için kullanılan teknik cihazlar aracılığı ile tespit edilir ve promile göre belli yaptırımlar söz konusudur. Bu denetim kimi zaman rutin bir uygulamanın parçası kimi zaman da trafik kazası gibi durumlarda zorunlu olarak yapılabilir. Kişinin kanında bulunan alkol oranının tespiti için  bir sağlık kuruluşuna sevk edilmesi de söz konusu olabilmektedir.

Bir sürücünün alkol oranı kontrolü sırasında alkolmetreye üflemeyi reddetmesi yaptırıma tabi tutulmuştur. Bu durumda sürücü, alkolmetreye üflemek yerine doğrudan 18.457 TL para cezası ile karşı karşıya kalmaktadır. Ayrıca, sürücünün ehliyetine 2 yıl süreyle el konulur ve bu duruma itiraz etme hakkı bulunmamaktadır.

Alkollü araç kullanma için öngörülen para cezaları her yıl değişmekte ve güncellenmektedir. 2024 yılı için para cezası tutarları aşağıdaki gibidir;

Sürücünün kanındaki alkol oranının 0,50 promilin üzerinde olması halinde, sürücüye idari para cezası verilmektedir. 2024 itibarıyla ilk defa alkollü araç kullanırken yakalanan sürücülere verilen para cezası 6.439 TL’dir. Ayrıca, sürücünün ehliyetine de 6 ay süreyle el konur ve tekrar sınava girmesi gerekir.

İkinci kez alkollü araç kullanırken yakalanan sürücüye ise 2024 yılı itibarıyla 8.075 TL para cezası kesilir. Bunun yanında sürücünün ehliyetine 2 yıl boyunca el konur.

Üçüncü defa alkollü araç kullanırken yakalanan bir sürücüye 2024 yılı itibarıyla 12.977 TL para cezası verilir. Bu durumda ehliyetine 5 yıl süreyle el konulur. Ayrıca, sürücü hakkında mahkemeye başvurulması ve çeşitli ek yaptırımlar uygulanması da mümkündür.

4. kez alkollü araç kullanma cezası daha önce 3 defa alkollü olarak araç kullananlar ile aynı tutarda, yani 12.977 liradır. Ancak 3 veya daha fazla kez ehliyetine el konulan sürücüler ehliyetlerini geri alabilmek için psikoteknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulmaktadırlar. Bu işlemlerin sonucunun uygun olması halinde süre bitiminde ehliyetlerini geri alabilmektedirler.

Alkollü araç kullanma cezasına karşı itiraz mercii Sulh Ceza Hakimliğidir. Cezanın tebliğini izleyen günden itibaren verilecek bir dilekçe ile cezaya itiraz etmek mümkündür. Eğer ceza sürücüye bir tutanak verilerek bildirilmişse süre tutanağın verildiği günden itibaren işlemeye başlar. İdari para cezalarının idare mahkemeleri nezdinde tebliği durumunda ise idari işlemlere karşı iptal davası açma süresi olan 60 günlük süre içerisinde alkollü araç kullanma cezasına itiraz etmek mümkündür.

Ceza hukuku avukatlık ve danışmanlık ücretleri müvekkil ile avukat arasında somut olayın özelliklerine göre değişkenlik gösterir ve taraflar arasında serbest bir biçimde belirlenmektedir. Barolar belirli aralıklarla yol gösterici olması sebebiyle asgari ücret tarifeleri yayınlamaktadırlar. Hukuk Büromuz tarafından Ankara Barosu Avukatlık Tavsiye Ücret Tablosu dikkate alınmaktadır. Söz konusu tarifeler Baroların bulunduğu şehrin ve genel olarak ülkenin ekonomik koşulları, avukatların çalışma şartları ve ilgili diğer parametreler baz alınarak düzenlendiğinden bu tarifeler uygulamadaki ortalama ücretlere tekabül etmektedir. Ancak yine de belirtmek gerekir ki dava türü aynı olsa bile her iş kendi özelinde farklı iş ve işlemler gerektirdiğinden her dosya için belirlenen ücretlendirme farklı olabilir. Ayrıca Türkiye Barolar Birliği de her yıl asgari ücret tarifesi yayınlamaktadır. Bu noktada tekrar hatırlatmak gerekir ki Avukatlık ücretleri avukat ve müvekkil arasında; asgari ücret tarifesi, çalışma saatleri, davaya hazırlık süreci, delil toplama işlemleri, savunma stratejilerinin belirlenmesi, duruşmalar, müvekkil ile iletişim, avukatın deneyimi, uzmanlığı, bulunduğu şehir veya bölge gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. ,

Önemle belirtmek gerekir ki bu yazıdaki bilgilerin tamamı genel bir bilgilendirme içermekte olup hukuki danışmanlık ve reklam gibi algılanmamalıdır.  Yaşanılan her bir olay ve uyuşmazlığın bağımsız biçimde ayrı bir hukuki değerlendirmeye tabi tutulması gerekir. Ayrıca her bir hukuki konu ve meselenin çözümü uzman bilgisi gerektirmektedir. Bu sebeple de karşı karşıya kaldığınız hukuki uyuşmazlıklar ve olaylar için yetkin bir avukattan hukuki danışmanlık almanızı, Yargıya taşınan uyuşmazlıklar açısından da dosyalarınızı yetkin bir avukat aracılığı ile takip etmenizi öneririz. Yukarıdaki makale ile ilgili olarak veya her türlü hukuki destek ve danışmanlık için büromuzla iletişime geçebilirsiniz.